Jaki miał być herb?

Jaki miał być herb w roku 1937

   Przed miesiącem w artykule „Kiedy miastu nadano aktualny herb” („Biuletyn 43bis” w: „Wiadomości - 43bis” nr 675/676 z 31 sierpnia / 13 września 2017) cytowaliśmy zakończenie rozdziału Herby Konstantynowa Łódzkiego napisanego przez Marka Adamczewskiego zawartego w książce pod redakcją Marii Nartonowicz-Kot Konstantynów Łódzki. Dzieje miasta, Łódź 2006, s. 389.
   Tam czytamy, że Herb Konstantynowa Łódzkiego został w dniu 18 VIII 1937 r. <powinno być 18 VI 1937 r.> oficjalnie zatwierdzony. Jednakowoż wydelegowani do badań heraldyki samorządowej pracownicy MSW i MWRiOP odmówili zarejestrowania znaku Konstantynowa w formie zaprojektowanej w 1916 r. Uznali ją bowiem za sprzeczną z regułami polskiej heraldyki. Zaproponowali, aby znakiem miasta uczynić wyłącznie Ostoję, herb Mikołaja Okołowicza. Po raz pierwszy radni Rady Miejskiej w Konstantynowie zobaczyli ten nowy herb na sesji w dniu 25 sierpnia 1937 r. /…/ Herb w postaci ustanowionej w 1937 r., czasem nieznacznie modyfikowany graficznie, towarzyszy mieszkańcom miasta do dziś.
Cytowany fragment nie mówi nic jak wyglądał „znak Konstantynowa w formie zaprojektowanej w 1916 r.”. Brak też wizerunku tego znaku miasta w ogóle w książce Konstantynów Łódzki. Dzieje miasta.
   Wspomniany znak konstantynowskiego samorządu, zaprojektowany w roku 1916 znajduje się na pieczęci Magistratu Konstantynowa z okresu II Rzeczypospolitej (czarno-biała ryc. 4. w artykule Marka Adamczewskiego Znak miejski Zduńskiej Woli, „Biuletyn Szadkowski” tom 14, 2014) oraz w kolorze – na okładce publikacji „1791-3 maj-1916. 125ciolecie Konstytucji na ziemiach Piotrkowskiej, Sieradzkiej i Kaliskiej” udostępnionej nam przez prof. Marka Adamczewskiego.

   W tych obu dokumentach znak konstantynowskiego samorządu, zaprojektowany w roku 1916 zawiera herb „małżeński” (od lewej): założyciela miasta i jego małżonki (Ostoja i Łuk). Ta para małżeńska to: Mikołaj Krzywiec Okołowicz herbu OSTOJA i Marianna z Piersickich-Łukaszewiczów herbu ŁUK.

   Ten znak konstantynowskiego samorządu pojawiał się w materiałach gminy jeszcze w pierwszych latach III Rzeczypospolitej i był niekiedy wykorzystany jako nieoficjalny herb miasta (dopóki wizerunek herbu z 1937 roku przywołany w Statucie Miasta nie został utrwalony w społecznej świadomości).
   Tu należy podkreślić ciekawostkę. Na planie Konstantynowa Łódzkiego z roku 1991 (Miejskie Przedsiębiorstwo Geodezyjne Łódź) oraz na okolicznościowej kopercie (Okręgowa Młodzieżowa Wystawa Filatelistyczna JUVENIS IX KONSTANTYNÓW, rok ?? <po roku 1985>) w herbie „małżeńskim” czyli w znaku konstantynowskiego samorządu z roku 1916 (już kształtniejszego) jest odwrotna kolejność herbów małżonków (od lewej: Łuk i Ostoja).
Bernard Cichosz

Ten artykuł znajdziemy w najnowszym numerze 677/678 konstantynowskich „WIADOMOŚCI - 43bis” („Biuletyn 43bis" nr 184), a ponadto m.in.:
1/ Srebrna oficjalnie nie istnieje!
2/ Nie ubywa kandydatów na burmistrza:
– Czy Platforma Obywatelska nadmiar kandydatów zastąpi za rok nadmiarem głosów wyborców?
– Kiedy PiS wyciągnie wreszcie asa z rękawa?
BC

Poniżej przykładowe wersje - zaprojektowanego w roku 1916 - znaku konstantynowskiego samorządu, który został przedstawiony w roku 1937 MINISTROWI SPRAW WEWNĘTRZNYCH jako projekt herbu Konstantynowa Łódzkiegooraz herb z 1846, 1937 i aktualny.