Czy zrzeczenie się mandatu przez radnego Łukasza Napieralskiego kończy sprawę? Co na to Wojewoda Łódzki i Najwyższa Izba Kontroli?

■ Poniżej treść, skierowanego do Burmistrza Konstantynowa Łódzkiego (i do wiadomości redakcji „43bis”) e-maila od naszego Czytelnika (imię i nazwisko podane pod tekstem e-maila*). W e-mailu Czytelnik informuje m.in. o skierowanym do Wojewody Łódzkiego i Najwyższej Izby Kontroli powiadomieniu o podejrzeniu naruszenia prawa przez burmistrza i jego zastępcę (naruszenie art. 27 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym).
Z publikacją e-maila czekaliśmy do zrzeczenia się mandatu radnego rady Powiatu Pabianickiego przez Łukasza Napieralskiego, co właśnie nastąpiło.
Redakcja „43bis”

<*Aktualizacja: 2024-08-06>
……………………………………......................................
Dotyczy wyjaśnienia w „konstantynów.pl” nr 5/2024.

Konstantynów Łódzki, 30 lipca 2024 r.

Pan Robert Jakubowski
Burmistrz Konstantynowa łódzkiego

Szanowny Panie Burmistrzu,
   Ze zdumieniem przeczytałem wyjaśnienie (niepodpisane przez autora, nie wiem z jakiego powodu) w Informatorze Urzędu Miejskiego w Konstantynowie Łódzkim „konstantynów.pl” nr 5/2024 dotyczące zastępcy burmistrza pana Łukasza Napieralskiego.
   W mojej ocenie, jako osoby zajmującej się zawodowo prawem samorządowym, tak sformułowane wyjaśnienie może wprowadzać opinię publiczną w błąd.
Oczywiste jest, że pan Łukasz Napieralski jako zastępca burmistrza bezspornie miał prawo startu w wyborach na radnego do rady powiatu. Natomiast przed objęciem mandatu radnego powinien złożyć rezygnację ze stanowiska.
   Wynika to przede wszystkim z art. 27 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), zgodnie z którym funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta. Ponadto art. 21 ust. 8 pkt 3 o samorządzie powiatowym (dalej: u.s.p.) stanowi, że mandatu radnego powiatu nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego.
   Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 maja 2013 r. (sygn. akt II OSK 350/13) podkreślił, że brzmienie art. 27 pkt 2 u.s.g. nie pozostawia wątpliwości, że: „Przepis ten wprowadza ograniczenie dotyczące wykonywania funkcji wójta i jego zastępcy, z którego wynika, że funkcji tych nie wolno łączyć z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego jakim jest bez wątpienia mandat radnego rady powiatu. Zakaz ten stanowi gwarancję samodzielności jednostek samorządu terytorialnego i ich niezależności, z tego względu należy odczytywać go jako zakaz sensu largo obejmując nim również członkostwo w organach jednostek pomocniczych”.
   Wcześniej podobne stanowisko zajął m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2012 r. (II SA/Ol 1210/12), z którego wynika, że nie ma przeszkód, aby o stanowisko zastępcy wójta ubiegał się zarówno radny rady gminy, powiatu, czy sejmiku województwa, jak i poseł lub senator, osoba zatrudniona w administracji rządowej, byleby tylko przed objęciem obowiązków, uwolniła się od kolizyjnych mandatów, zatrudnienia i funkcji.
   Przywołana w wyjaśnieniu ustawa z 5.01.2011 r. - Kodeks wyborczy - dalej k.w., uwzględnia okoliczności prawne wiążące się z objęciem mandatu przez osobę sprawująca funkcję, której nie można z nim łączyć. „W art. 383 § 5 ustawy z 5.01.2011 r. - Kodeks wyborczy wskazano, że wtedy gdy radny przed dniem wyboru wykonuje funkcję lub prowadzi działalność, której dotyczy zakaz łączenia z mandatem radnego, obowiązany jest do zrzeczenia się funkcji lub zaprzestania prowadzenia działalności w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania.
   Z jednej strony zatem, wobec wykonywania przez zastępcę wójta pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy oraz braku przepisów wyłączających z obowiązku wystąpienia przez niego o urlop bezpłatny, osoba, która jest zatrudniona w urzędzie gminy jako zastępca wójta i uzyskała mandat radnego, powinna złożyć taki wniosek. Jednocześnie wprost ustalono, że po złożeniu wniosku urlopu bezpłatnego udziela się. Z drugiej strony, dla oceny naruszenia zakazu niepołączalności funkcji zastępcy wójta i radnego bez znaczenia jest zarówno to, czy stosunek pracy zastępcy wójta został wypowiedziany, jak i to, czy nastąpiło zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy, a także czy udzielono urlopu bezpłatnego. Tym samym radny obowiązany jest do zrzeczenia się funkcji zastępcy burmistrza w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania.
   Powyższe oznacza, że może dochodzić do łączenia mandatu radnego z funkcją zastępcy burmistrza przez trzy miesiące od dnia złożenia ślubowania, jednak następować to będzie w okresie udzielonego urlopu bezpłatnego” (LEX QA 1143735 - odpowiedź na pytanie udzielona 6 maja 2024 r., Wilk Jakub).
   Z udzielonej mi przez Urząd Miejski w Konstantynowie Łódzkim informacji publicznej wynika, że zastępcy burmistrza w ww. okolicznościach nie udzielono urlopu bezpłatnego.
   Reasumując, w świetle powyższej argumentacji, w mojej ocenie nastąpiło naruszenie przez burmistrza i jego zastępcę art. 27 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym.
   W tej sytuacji powiadomiłem o podejrzeniu naruszenia prawa organ nadzoru – Wojewodę Łódzkiego oraz Najwyższą Izbę Kontroli i obecnie czekam na rozstrzygnięcie w tej sprawie.
Będę wdzięczny za ustosunkowanie się do przedstawionej argumentacji.

Z poważaniem
Piotr Rabiega

Do wiadomości:
Dziennik internetowy „43bis”