Księża zamordowani przez Niemców

■ Podczas II wojny światowej (1939-1945) – spośród 16 księży (4 proboszczów i 12 wikariuszy), którzy pracowali w okresie międzywojnia (1918-1939) w parafii Konstantynów (kościół pw. Narodzenia NMP) – 10 kapłanów (w tym trzech proboszczów) zostało zamordowanych przez Niemców.
<Na zdj. ks. Zygmunt Łabentowicz (23.02.1895 Warszawa – 18.05.1942 Hartheim), zdj. z 1937 r., ze zbiorów Eugeniusza Workerta>
   W okresie międzywojnia (1918-1939) w parafii Konstantynów (kościół pw. Narodzenia NMP) pracowało łącznie 16 księży (4 proboszczów i 12 wikariuszy).
   Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą we wrześniu1939 – podczas II wojny światowej (1939-1945) – spośród tych 16 zostało zamordowanych przez Niemców 10 kapłanów (w tym trzech proboszczów).
   W czasie okupacji niemieckiej – spośród z 10 zamordowanych księży – 7 było więzionych w niemieckim obozie w Konstantynowie (Lager in Konstantinow).
■ KSIĘŻA, KTÓRZY W OKRESIE MIĘDZYWOJNIA (1918-1939) PRACOWALI W PARAFII KONSTANTYNÓW
(podano lata pracy w Konstantynowie, pogrubiono nazwiska księży zamordowanych przez Niemców):
proboszczowie:
♦ ks. Wincenty Giebartowski (1914-1922)
♦ ks. Stanisław Rybus (1922-1930) zamordowany w TA Hartheim
♦ ks. Zygmunt Knapski (1930-1933) zamordowany w KL Dachau
♦ ks. Zygmunt Łabentowicz (1933-1942) zamordowany w TA Hartheim
wikariusze:
♦ ks. Zygmunt Majchrzak (1923-1924)
♦ ks. Stanisław Remelski (1924-1926)
♦ ks. Stanisław Maciejewski (1926-1927)
♦ ks. Edmunt Kozanecki (1927-1928) zamordowany w KL Dachau
♦ ks. Antoni Łukasik (1928-1929)
♦ ks. Józef Tomasik (1929-1930) zamordowany w TA Hartheim
♦ ks. Roman Ciesiołkiewicz (1930-1931) zamordowany w czasie Powstania Warszawskiego
♦ ks. Wacław Bieliński (1931-1933) zamordowany w KL Auschwitz
♦ ks. Edmunt Białecki (1933-1934) zamordowany podczas eksterminacji w Piotrkowie Trybunalskim
♦ ks. Jan Świtajski (1934-1937) zamordowany w KL Dachau
♦ ks. Stanisław Pniewski (1937-1939)
♦ ks. Władysław Domagała (1939-1942) zamordowany w KL Dachau

■ SZCZEGÓŁY ŚMIERCI:
♦ ks. Stanisław Rybus (8.05.1884-28.05.1942) ur. Świące (pow. Łowicz)
Aresztowany przez Niemców 06.10.1941 i uwięziony w niemieckim obozie w Konstantynowie. Stamtąd 30.10.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Dachau. W końcu, całkowicie wycieńczony, przewieziony w tzw. „transporcie inwalidów” do centrum eutanazyjnego TA Hartheim, gdzie został zamordowany w komorze gazowej.

♦ ks. Zygmunt Knapski (13.03.1884-16.04.1942) ur. Łódź
Aresztowany przez Niemców 06.10.1941. Przetrzymywany w niemieckim obozie w Konstantynowie. 30.10.1941, potem przewieziony do obozu koncentracyjnego KL Dachau, gdzie, całkowicie wyczerpany, zginął.
♦ ks. Zygmunt Łabentowicz (23.02.1895-18.05.1942) ur. Warszawa
Od 01.01.1927 kapelan rezerwy Wojska Polskiego. Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców 06.10.1941. Uwięziony w niemieckim obozie w Konstantynowie. Stamtąd 30.10.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Dachau. W końcu, całkowicie wycieńczony, przewieziony w tzw. „transporcie inwalidów” do centrum eutanazyjnego TA Hartheim, gdzie został zamordowany w komorze gazowej.

♦ ks. Edmunt Kozanecki (19.11.1900-19.08.1942) ur. Ujazd (pow. Poddębice)
Aresztowany przez Niemców 06.10.1941. Przetrzymywany w niemieckim obozie w Konstantynowie. 30.10.1941 przewieziony do obozu koncentracyjnego KL Dachau, gdzie, całkowicie wyczerpany, zginął.

♦ ks. Józef Tomasik (18.02.1901-28.05.1942) ur. Grodziec-Będzin (pow. Będzin)
Aresztowany przez Niemców 06.10.1941 i uwięziony w niemieckim obozie w Konstantynowie. Stamtąd 30.10.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Dachau. W końcu, całkowicie wycieńczony, przewieziony w tzw. „transporcie inwalidów” do centrum eutanazyjnego TA Hartheim, gdzie został zamordowany w komorze gazowej.

♦ ks. Roman Ciesiołkiewicz (5.08.1906-8.08.1944) ur. Russocice (pow. Turek)
W czasie okupacji niemieckiej, przed Powstaniem Warszawskim, prawd. rezydent parafii pw. św. Wojciecha na Woli w Warszawie, w Generalnym Gubernatorstwie. Zginął w czasie Powstania Warszawskiego: zabrany z plebanii św. Wojciecha i rozstrzelany na dziedzińcu domu na Moczydle.

♦ ks. Wacław Bieliński (13.08.1903-18.08.1941) ur. Pączewo (pow. Starogard Gdański)
Po niemieckim najeździe na Polskę (09.1939) zaangażowany w działalność podziemną ruchu narodowego NSZ (redagowanie i wydawanie konspiracyjnego czasopisma „Pochodnia”). Aresztowany 08.03.1941 w związku z wpadką tajnej drukarni „Pochodni”. Przetrzymywany w więzieniu Sterling w Łodzi. Następnie przewieziony do obozu koncentracyjnego KL Posen (Fort VII). Wielokrotnie przesłuchiwany. Torturowany. W końcu 08.08.1941 przewieziony do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie był katowany i został zamordowany (w obozie przeżył 12 dni).
♦ ks. Edmunt Białecki (24.10.1902-2.08.1944) ur. Wąbrzeźno
Zamordowany podczas eksterminacji w Piotrkowie Trybunalskim.

♦ ks. Jan Świtajski (17.08.1902-8.11.1942) ur. Bieńkówka (pow. Chełmno)
Aresztowany przez Niemców 06.10.1941. Przetrzymywany w niemieckim obozie w Konstantynowie. Stamtąd 30.10.1941 przewieziony do obozu koncentracyjnego KL Dachau, gdzie, całkowicie wyczerpany, zginął.

♦ ks. Władysław Domagała (4.10.1909-12.07.1942) ur. Kuźnica Strobińska (pow. Wieluń)
Aresztowany przez Niemców 05 07.10.1941. Internowany w niemieckim obozie w Konstantynowie, skąd 30.10.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego w KL Dachau, gdzie zginął.

Opracowanie: Bernard Cichosz

Źródła (tekst: 1-3, zdjęcie: 4):
1/ Konstantynów Łódzki. Monografia, pod redakcją Marii Nartonowicz-Kot, Łódź 2006, str. 205
2/ 150 lat Parafii Narodzenia NMP w Konstantynowie Łódzkim 1858-2008, Łódź 2008, ks. Jerzy Spychała, prof. dr hab. Rafał Leszczyński, Bernard Cichosz
3/ BIAŁA KSIĘGA Martyrologium duchowieństwa — Polska XX w. (lata 1914-1989)
www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/POLISHRELIGIOUS_MARTYROLOGY_main_01.htm
4/ Archiwum rodzinne Eugeniusza Workerta udostępnione autorowi opracowania (zweryfikowane ze zdjęciami z archiwum rodzinnego prof. Henryka Piekarskiego)