❶ Wprowadzenie
Jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) sporządziły raport już za trzeci kolejny rok.
Z satysfakcją odnotowujemy, że niektóre uwagi niżej podpisanego zostały uwzględnione w najnowszym Raporcie o stanie gminy Konstantynów Łódzki. Szczególnie cieszy nas, że Raport wreszcie zauważył (no, na razie dość subtelnie) najważniejszą w gminie rolę wspólnoty samorządowej, której rozstrzygnięcia są istotą samorządu terytorialnego. Okazuje się, że podkreślanie tego (niemal w każdym naszym artykule na ten temat) nie idzie na marne. Uwzględnienie naszych uwag nie wszędzie jest dla każdego zauważalne i oczywiste, ale w poprzednim i najnowszym Raporcie w rozdziale o sporcie autorzy Raportu sami to niekiedy zaznaczyli. Cieszy nas przyłączenie się autorów Raportu (już przed rokiem) do redakcyjnego propagowania stosowania ujednoliconego nazewnictwa klubów, pomijającego niepotrzebny cudzysłów w nazwie klubu, zawierającego pełną nazwę siedziby klubu (Konstantynów Łódzki).
Powoli coś się zmienia, ale jest jeszcze wiele do zrobienia. Ciągle czujemy się zobowiązani do służenia swoim doświadczeniem i pomocą.
❷ Usunięto istotny błąd i ewidentną niezręczność
W najnowszym raporcie nie pojawił się już istotny błąd sprzed roku. Został dyskretnie usunięty niezręczny zapis, który do władz miasta zaliczał: zastępcę burmistrza, sekretarza miasta, skarbnika miasta. Wówczas do błędu nikt przyznać się nie chciał, ale ważne, iż oczywistego błędu nie powtórzono. Nie można zapominać, że każda informacja (zwłaszcza informacja w oficjalnym dokumencie gminy) powinna mieć walor edukacyjny, a więc podawać prawdę, zresztą zapisaną w ustawie.
To, co powyżej, to plus tegorocznego Raportu. Niestety, pojawił się minus. Pierwszy akapit rozdziału o sporcie zawiera, niemający oparcia w prawie, zapis: Gmina zlecała realizację zadania publicznego z zakresu sportu stowarzyszeniom i klubom /…/. Ten akapit zastąpił poprawny wpis sprzed roku (zresztą, będący wiernym cytatem autorstwa niżej podpisanego):
Rada Miejska w Konstantynowie Łódzkim i Burmistrz Konstantynowa Łódzkiego, realizując zadanie własne gminy, tworzą warunki, w tym organizacyjne, sprzyjające rozwojowi sportu.
Uchwałą rady miejskiej określono warunki i tryb finansowania wspomnianego zadania własnego.
❸ Nie było w Raporcie 2019, a jest w Raporcie 2020
Znów możemy odnotować (to, co już zasygnowaliśmy we wprowadzeniu), że niektóre nasze uwagi sprzed roku zostały w najnowszym raporcie uwzględnione. Cieszy właściwa kolejność opisu organów gminy w rozdziale 2. (Organizacja i zarządzanie miastem). Najpierw informacja o Radzie Miejskiej a potem o Burmistrzu. I co najważniejsze. Raport zauważa i w pewnym stopniu eksponuje (przed organami gminy) najważniejszą, w gminie, rolę wspólnoty samorządowej: Źródłem władzy samorządowej w gminie są jej mieszkańcy, którzy w powszechnych wyborach bezpośrednich wybierają radnych miejskich oraz burmistrza.
Rozstrzygnięcia podejmowane przez mieszkańców są istotą samorządu terytorialnego. Okazuje się, że podkreślanie tego (niemal w każdym naszym artykule na ten temat) nie idzie na marne. Powoli, ale coś się zmienia.
❹ Nie było w Raporcie 2019 i nie ma w Raporcie 2020
W aktualnym raporcie 2020, podobnie jak w poprzednim za rok 2019 (i również za rok 2018) brakuje przejrzystego podsumowania realizacji uchwał rady miejskiej. Trudno za podsumowanie uznać wykaz uchwał z podaniem stopnia realizacji.
Znów powtórzymy uwagę sprzed roku. W raporcie najbardziej potrzebny jest jasny zwięzły komentarz podsumowujący dane liczbowe, chociaż cenna jest coraz obszerniejsza (z roku na rok) informacja. Pozwala ona dociekliwym analitykom sprawdzić poprawność danych, ale takich analityków nie ma w gminie zbyt wielu.
❺ Nie ma w Raporcie 2020, może będzie w Raporcie 2021
Wspomnieliśmy już, że w Raporcie 2020 zdawkowo wprawdzie, ale wspomniano o bardzo ważnej roli wspólnoty samorządowej. Ciągle jednak brakuje szerszego omówienia udziału mieszkańców we współzarządzaniu. Mieszkańcy są najważniejszym podmiotem władz gminy. Organy gminy (rada miejska i burmistrz) to tylko pośrednicy sprawujący władzę w imieniu wspólnoty samorządowej. Ważną wadą dokumentu jest przemilczenie w raporcie problemu merytorycznej zawartości: interpelacji, wniosków o informację publiczną, petycji mieszkańców, skarg na radę miejską lub burmistrza. Wspomniane tu elementy są narzędziem w ręku mieszkańców, którzy aktywnie wspomagają swoich przedstawicieli (radę miejską i burmistrza) w sprawowaniu w ich imieniu władzy w gminie.
❻ Zakończenie
Z zainteresowaniem oczekiwaliśmy na wypowiedzi radnych podczas debaty nad Raportem. Podobnie jak poprzednio były nieliczne, zdawkowe.
Po raz pierwszy do debaty w naszej gminie zgłosili się mieszkańcy. To niejako symboliczna reakcja wspólnoty samorządowej na zaznaczenie w Raporcie (po raz pierwszy) najważniejszej, w gminie, roli tej wspólnoty.
Odbiegając od samego Raportu powtarzamy i podkreślamy, że ostatnie lokalne zdarzenia potwierdzają poszerzanie się uczestnictwa wspólnoty samorządowej w zarządzaniu naszą gminą. Poza udziałem mieszkańców w debacie nie można nie zauważyć, że podczas poprzedniej sesji zakończyło się pierwsze, w naszej gminie, procedowanie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej.
I tu znów trzeba powtórzyć uwagę pod adresem radnych. Szkoda, że kluby radnych nie praktykują, nie tylko w sprawie raportu, zgłaszania do protokołu obrad oficjalnych stanowisk na piśmie. To wyborcom powinno służyć do oceny pracy radnych. Za stanowisko klubu każdy radny będący jego członkiem poczułby się odpowiedzialny. Właściwe podejście klubów radnych do przedstawianych im przez burmistrza projektów niemal wszystkich uchwał (taka jest praktyka) byłaby zachętą dla mieszkańców do aktywniejszego udziału we współzarządzaniu gminą. Oficjalne stanowiska klubów byłyby też zachętą dla mieszkańców do udziału w debatach nad raportem. Niestety, na razie tak nie jest. Nie ma stanowisk klubów i nie ma zbyt aktywnego i licznego udziału mieszkańców we współzarządzaniu gminą. Na pewno źle przysłużyło się tej sprawie tegoroczne skrócenie czasu na przygotowanie do debaty. Nie każdy, kto chciał zdążył Raport przeczytać (w tym nie każdy radny). Czy o to chodziło organom gminy (radzie miejskiej i burmistrzowi)?
Bernard Cichosz